Биология 9 класс для учителя (каз. яз.)

Вассерман Ф. Я.
Биология. 9-сынып. Стандарт мазмұны. Мұғалімге арналған әдістемелік құрал
Құрастырушы оқу-әдістемелік басшылықты: Едилбаева Сауле Боранбаевна.
Едилбаева Сауле Боранбаевна-Қарағанды облысы Жамбыл атындағы облыстық №7 дарынды балаларға арналған мамандандырылған мектеп*интернатының биология пәні мұғалімі, жоғары санатты маман,
2007-2010 оқу жыылдарында эксперт ретінде биологияның жаңа буын оқулықтарына, оқу әдістемелік кешендер мен оқу бағдарламасыына сараптама жасап, өз ұсыныстарын енгізді. 2006-2009 жылдара Республикалық тестілеу орталығының шығармашылық топтарының құрамында ҰБТ материалдарын әзірлеуге үлес қосты.
2010 ж. Дарынды балаларға интеллектуалдық даму талабына сай білім берудегі жетістігі үшін министрдің «Жаңашыл ұстаз» атағын алды (ҚР Білім Мин.);
2012 ж. Жас ұрпақты оқыту және тәрбиелеу ісіндегі табыстары үшін “Ы. Алтынсарин” белгісімен марапатталды

Пайдаланушыларға нұсқау
Берілген оқу құралы, әрі қарай (ОҚ) мемлекеттік білім беру стандарты негізінде құрылып, «Биоинформатика және синергетика» білім беру сапасын басқаруда қолдануға ұсынылған.
ОҚ «Б және С» технологиясында бар технологиялық карталарда қолдануға құрастырылған. Жалпы технология үрдісінде оқытудағы білім беру сапасын басқару тәсілдері білім берудегі сапа стандартын қалыптастырып қана қоймайды, сонымен қатар оның нәтижесін әсерлі өлшеуіш-реттеуші болып табылады.
ОҚ тақырыптық жоспарлауда, пән мазмұнын игеру сапасына технологиялық үрдіс талабынан шығып жоспарланған. Сондықтан бұл құралда берілген пәндік тақырыптың игерілу жүйелілігі оқытудың соңғы нәтижесінің мақсат, міндеттеріне жауап береді. Оқу құралындағы пәннің әрбір тақырыбы үш бөліктер құралған.

Содержание

§1. Қазақстандық ғалымдардың табыстары 8
§2. Тіршілік. Тірі ағзалардың негізгі жаратылу деңгейі 10
§3. Тірі ағзалардың негізгі қасиеттері 11
§4. Тіршіліктің пайда болуы туралы түсініктердің қалыптасуы 13
§5. Тіршіліктің пайда болуы туралы осы заманғы түсініктер 15
§6. Жер бетінде тіршіліктің қалыптасу кезеңдері 17
§7. Tipi ағзалардың химиялық құрамы. Бейағзалық заттар 19
§8. Көмірсулар және майлар 21
§9. Нәруыздар 23
§10. Нуклеин қышқылдары. АТФ 24
§11. Жасуша- тіршіліктің қарапайым және қызмет атқаратын өлшем бірлігі 26
§12. Жасуша ядросы. Хромосомалар және гендер 28
§13. Жасушалардың бөлінуі. Митоз. Мейоз 29
§14. Тірі жүйелердегі зат және энергия алмасу типтері 31
§15. Тынысалудың кезеңдері 33
§16. Фотосинтез 34
§17. Реттелі және тұрақтану 36
§18. Жылу реттеу 38
§19. Тітіркенгіштік және қозғалыс 40
§20. Ағзалардың көбею формалары 42
§21. Жынысты көбею және ұрықтану ерекшеліктері 44
§22. Ағзалардың жеке дамуы 45
§23. Органогенез 47
§24. Эволюция. Эволюциялық түсініктердің дамуы. 49
§25. Ч. Дарвиннің эволюциялық ілімінің пайда болуы 51
§26. Тіршілік үшін күрес, оның себептері мен түрлері 53
§27. Табиғи сұрыпталу және тұқым қуалау өзгергіштігі 55
§28. Биологиялық алға басу табыстары ретіндегі ағзалардың бейімделуі 57
§29. Түр, оның белгілері және құрамы 59
§30. Популяция, оның сипаттамасы. Түр түзу үдерісі, оның типтері 61
§31. Макроэволюция, оның бағыттары 63
§32. Биологиялық эволюцияның жалпы заңдылықтары 65
§33. Жерде тіршіліктің дамуы 67
§34. Антропосоциогенез. Приматтар эволюциясы 68
§35. Антропосоциогенез сатылары. Адамның бейімделуі. 70
§36. Антропосоциогенез, адамның қоғамдасып өмір сүру мәні. Адам нәсілдері 72
§37-38. Негізгі генетикалық ұғымдар. Мендель заңы және оның тәжірибелері 74
§39. Тұқым қуалаушылық және өзгергіштік. Өзгергіштік түрлері 76
§40. Адам генетикасы және оның әдістері. Тұқым қуалау аурулары 77
§41. Генетиканың маңызы. Денсаулық сақтаудың генетикалық проблемалары 79
§42. Сұрыптау, оның міндеттері. Сұрыптаудың пайда бола бастау кезеңдері 81
§43. Өсімдіктер мен жануарларды сұрыптау әдістері 83
§44. Мәдени өсімдіктердің және үй хайуанаттарының пайда болу орталықтары. 85
§45. Ең жаңа сұрыптау әдістері,гендік инженерия 87
§46. Экологияға кіріспе 89
§47. Ағзалардың негізгі тіршілік ортасы 91
§48. Орта факторлары және тірі ағзалар 93
§49. Биологиялық ырғақ. Жарықкезеңдік. Радиация 95
§50. Популяция, бірлестік 96
§51. Экожүйе (биогеоценоздар) 98
§52. Өнеркәсіптік жер келбеті мен ауыл шаруашылық өндірістің экожүйесі 100
§53. Биосфера туралы В. Вернадский ілімі 102
§54. Зат айналымы және энергия ағымы. 104
§55. Биосфераның қасиеттері:эвалюция және тұрақтылық 106
§56. Адам іс-әрекетінен туындаған биосферадағы жаһандық өзгерістер 107
§57. Қазақстанның экологиялық проблемалары 109
§58. Табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану 111
§59. Табиғатты қорғау 113
§60. Қазақстанның Қызыл кітабы 115